Sistem organa za varenje kod čoveka

Kako funkcioniše sistem organa za varenje i apsorpciju hrane kod ljudi?

Probavni sistem odgovoran je za varenje, apsorpciju i asimilaciju tečnosti, makro i mikro hranljivih sastojaka (vitamini i minerali) i uklanjanje otpadaka iz gastrointestinalnog trakta. Hrana i tečnost koju unosimo razlažu se u našem probavnom sistemu na manje proste čestice (molekule) pre nego što ih tanko crevo upije i pre nego što pređu u krvotok koji nosi hranljive sastojke, vitamine i minerale do ćelija po čitavom telu. U ćelijama molekuli obezbeđuju energiju i hranu za telo.

Anatomija

Sistem za varenje sastoji se od niza šupljih organa povezanih u dugu zavojitu cev od usta do anusa. Unutar cevi nalazi se neka vrsta obloge sluzokoža. U ustima, želucu i tankom crevu sluzokoža ima sićušne žlezde koje proizvode sokove za varenje hrane.

Jetra i pankreas su čvrsti organi koji stvaraju digestivne sokove a ovi prolaze kroz male cevi (kanale) do gornjeg dela tankog creva. Oni takođe igraju životno važnu ulogu u upravljanju metaboličkim funkcijama tela. Kod zdrave osobe velika količina hrane i tečnosti kreće se kroz šuplje cevi digestivnog sistema. Ćelije u sluzokoži tankog creva imaju mnoge specijalne sisteme koji obezbeđuju apsorbovanje ugljenih hidrata, proteina, masti, vitamina, vode i soli. U debelom crevu, ćelije su tako organizovane da upijaju vodu iz crevnog sadržaja, kako bi se uklanjanje fekalnog sadržaja obavljalo u odgovarajuće vreme i u odgovarajućem obliku.

Regulacija i koordinacija

Dok je anatomija probavnog sistema jednostavna, njegova funkcija i interakcija sa ostalim sistemima je složena i bitna za održavanje života. Zidovi šupljih organa sastoje se od mišića u slojevima koji potiskuju uneti sadržaj putem talasnih peristaltičnih pokreta od usta, preko želuca, tankog creva do debelog creva. To potiskivanje hrane i tečnosti putem peristaltike reguliše se i koordinira lučenjem probavnih sokova iz pljuvačnih žlezda, želuca, jetre, pankreasa i tankog creva putem hormona i delovanjem nervnog sistema.

Uobičajeni simptomi i oboljenja

Simptomi i tegobe vezani za digestivni trakt su neki od najčešćih razloga uzimanja lekova bez recepta i na recept, ili traženja saveta zdravstvenih stručnjaka. Svakog meseca 44 posto odraslih uzima antacide ili druge lekove protiv gorušice.

Sindrom iritacije creva, uobičajeni poremećaj creva koji dovodi do bola s grčevima, gasova, naduvenosti i promena u uobičajenom radu creva predstavlja jedan od najčešćih razloga da se osobe obrate svom lekaru opšte prakse ili izostanu s posla.

Virusni hepatitis prouzrokovan je izvesnim brojem virusa i dovodi do zapaljenja jetre. Pet miliona ljudi u SAD zaraženi su hepatitisom C koji često dovodi do hroničnog hepatitisa, ciroze i raka jetre. Kod mnogih ljudi (15%) javlja se žučni kamen i skoro polovina tih osoba ima simptome povremenog bola u gornjem abdomenu, što zahteva lečenje, obično uklanjanje žučne kesice i kamena.

Oboljenje upale creva (Kronova bolest i ulcerativni kolitis) je hronično zapaljensko stanje creva nepoznatog uzroka koje često pogađa i mlade i odrasle. Kod ljudi sa takvim oboljenjem obično su prisutni dugotrajni i razni simptomi koji mogu uključivati hroničnu dijareju, krvavu stolicu, stomačne bolove, gubitak težine, umor, groznicu i povremene probleme van creva, kao što su čirevi u ustima, bolovi u zglobovima, problemi na koži i kamen u bubrezima.

Gastroenterolozi

Gastroenterolozi su lekari koji su se posebno specijalizovali za dijagnostikovanje i lečenje simptoma i bolesti gastrointestalnog trakta i jetre. Lekari se mogu obučavati za lečenje odraslih Interna medicina i gastroenterologija) ili dece k mladih (pedijatrija i pedijatrijska enterologiz). Gastroenterolozi koriste razne testove, uključujući rendgen i endoskopiju, da bi ispitali creva i jetru svojih pacijenata.