Imunodeficijencija

Imunodeficijencija — Kod ove bolesti postoji deficit humorskog, ili ćelijskog imuniteta, ili, u najozbiljnijim njihovim oblicima, deficit oba imuniteta. Ova bolest može biti urođena (nasledna), poznata i kao primarna imunodeficijencija, i stečene (sekundarne) imunodeficijencija.

Stečena imunodeficijencija nastaje obično u toku neke druge bolesti, ili su izazvane davanjem nekih lekova. Poslednja grupa sekundarnih imunodeficitnih bolesti poznata je i kao grupa jatrogenih imunodeficitnih bolesti (jatros = iekar; genan = = stvoriti), jer nastaju voljom lekara. Bez obzira kojeg je porekla, imunodeficijenciju odlikuje velika sklonost prema infekcijama, a neke i sklonost ka pojavi autoimunih i zloćudnih bolesti. Pre primene injekcija gama-globulina, u kojima se nalaze skoro svi Ig, i transplantacije koštane srži ili fetusnog timusa u nekim njenim oblicima, imunodeficijencija, naročito nasledni i urođeni oblici, imali su vrlo lošu prognozu: većina dece umirala je u prvoj ili prvim godinama života. Kod ove bolesti tip infekcije omogućava njihovo odvajanje.

Kod bolesnika kod kojih postoji deficit humorskog imuniteta, odnosno nestvaranje antitela, postoje, počev od kraja prve godine života, gnojne infekcije sinusa, bronhija, pluća i moždanih opni klicama koje izazivaju gnojenja. Te infekcije se neprekidno ponavljaju i postaju hronične. Infekcije virusima odvijaju se kod tih bolesnika kao i kod normalnih osoba. Naprotiv, kod osoba s deficitom imuniteta, vezanog za T limfocite, neprekidno se ponavljaju virusne infekcije u vidu herpesa na raznim mestima (usne, herpes zoster, polni organi i dr). Kod tih bolesnika mogu postojati i vrlo uporne i opasne gljivične infekcije, kao što je infekcija kandidom.

Najteži oblik imunodeficijencije predstavlja oblik s deficitom obe vrste imuniteta, poznat kao težak kombinovani đeficit imuniteta i kao švajcarski tip deficita imuniteta, jer je prvi put opisan u Švajcarskoj (1958. godine). Taj oblik bolesti nasleđuju najčešće samo muška deca, iako postoji jedan podtip tog deficita od kojeg boluju oba pola. Nelečen, taj oblik deficita imuniteta izaziva smrt pre kraja prve godine života. Uzrok ove bolesti je dvojak. Najčešće je u pitanju nasledni nedostatak u koštanoj srži mladih limfocita koji su preteče i B i T limfocita. Kod manjeg broja bolesnika deficit oba imuniteta posledica je nedostatka jednog enzima u limfocitima, neophodnog za razmnožavanje limfocita.

Obolela deca imaju, obično već u prvoj nedelji života, infekcije u ustima s gljivicom kandidom albikans, uzročnikom »mlečca«, sora. Infekcija se iz usta širi na ždrelo i dublje organe za disanje i na kožu. Veliki broj dece umire već u toku prve godine od raznih virusnih, gljivičnih i bakterijskih infekcija.

Transplantacija koštane srži rođaka prvog reda, koja odgovara, po HLA sistemu, bolesniku i koja sadrži limfocite potrebne za stvaranje B i T limfocita, izvršena što ranije, kod velikog broja obolele dece vodi izlečenju. Kod nekih bolesnika i davanje već spomenutog enzima, koji nedostaje u limfocitima, u znatnoj meri je, bar privremeno, povećalo otpornost prema infekcijama.

Sekundarna (stečena) imunodeficijencija mnogo je češća od primarne. Ona nastaje ili zbog smanjenog stvaranja, ili povećanog gubljenja Ig, ili zbog bolesti koje, po svojoj prirodi, stvaraju deficit T limfocita. To su Hodžkinova bolest, ranije poznata kao limfogranulomatoza i neke druge bolesti. U hroničnoj limfocitnoj leukemiji, najdobroćudnijem obliku leukemije, B limfociti, funkcijski izmenjeni, vrlo slabo reaguju na prisustvo stranih antigena. Stoga je u tom obliku leukemije sklonost prema infekcijama vrlo velika. Postoje, potom, neke bolesti tankog creva u kojima se, preko creva, gube velike količine i B i T limfocita, pa u njima stoga postoji stečeni deficit oba imuniteta. I kod osoba u kojih su, ma iz kog razloga, smanjene rezerve belančevina u organizmu, znatno je umanjeno stvaranje antitela. Potpuno je razumljivo da se stečeni deficit imuniteta može ukloniti samo ako se ukloni bolest koja ga je izazvala.

Tags:bolest, Imunodeficijencija, lečenje, primarna, sekundarna, simptomi